Kategori: Makaleler

Peygamberimizin İsminde Mustafa Var Mı? İstanbul’da bir akşam, yoğun iş gününün ardından eve dönerken kafamda bir soru beliriyor: “Peygamberimizin isminde Mustafa var mı?” Evet, garip bir soru olabilir, ama bununla ilgili her zaman düşündüğüm bazı şeyler var. Duyduğumuzda hemen “Evet” cevabını veriyoruz, çünkü çoğumuz Peygamberimizi, ismiyle tanıdık: Muhammed Mustafa. Ama gerçekten de bu ismi onun resmi adında, kutsal kitaplarda ya da hadislerde bulabiliyor muyuz? Bunu merak ettim ve biraz araştırma yapmaya karar verdim. Mustafa İsmine Dair İlk Adımlar Her şeyden önce, “Mustafa” isminin ne anlama geldiğine bakalım. Türkçeye Arapçadan geçmiş olan bu isim, “seçilen”, “tercih edilen” anlamına geliyor. Hani bazen…

Mal Rejimi Davası Ne Zaman Sonuçlanır? Bir Ekonomistin Gözünden Hayat bazen, en temelden en karmaşık meseleye kadar her şeyi verilerle açıklamayı gerektiriyor. Bu yüzden ekonomist gözlüğüyle bakarken, bazen kişisel hikayelerin içinde buluyorum kendimi. Hadi, bu yazıda biraz da mal rejimi davalarına dalalım. Belki de arkadaşlarınızın, çevrenizdekilerin ne zaman sonuçlanacağına dair sorular sormaya başladığı o davalardan biri… Yani, “Mal rejimi davası ne zaman sonuçlanır?” sorusunun cevabına daha yakın olalım. Bir zamanlar, çocukken annemle pazara gittiğimizde, hep şöyle derdi: “Bak, her şeyin fiyatı arttı ama biz hala aynı yerdeyiz.” O zamanlar, henüz ekonomi okumuyordum, ama annemin gözlerindeki o “ekonomik denetim” bakışını bir…

Osmanlı Devleti’nde Kanunname Nedir? Tarihsel Süreç ve Toplumsal Dönüşümler Bir tarihçi olarak, geçmişin izlerini sürerken, her dönemin kendine özgü yönetim anlayışlarını ve hukuk sistemlerini anlamanın, bugün yaşadığımız toplumları daha derinlemesine kavrayabilmemizi sağladığını düşünüyorum. Osmanlı Devleti, hem geniş sınırlarıyla hem de uzun ömrüyle, farklı yönetim biçimlerinin ve hukuki düzenlemelerin geliştiği önemli bir medeniyetti. Bu yazıda, Osmanlı’da “Kanunname” adı verilen hukuk metinlerinin ne olduğunu, bu metinlerin tarihsel süreç içindeki yerini ve toplum üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz. Ayrıca, Osmanlı’dan günümüze uzanan paralellikler üzerinde durarak, hukuk sistemlerinin nasıl evrildiğini tartışacağız. Kanunname Nedir? Hukuki ve Toplumsal Bağlam Osmanlı Devleti’nde “Kanunname”, devletin yönetim işlerini düzenleyen yazılı hukuk…

Manastır Kentinin Günümüzdeki Adı Nedir? – Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Değerlendirme Günümüz toplumsal yapısının ve politik düzeninin anlaşılabilmesi için, tarihsel geçmişin derinliklerine inmek büyük bir önem taşır. Kentler, sadece coğrafi bölgeler değil, aynı zamanda güç ilişkilerinin şekillendiği, ideolojilerin yaygınlaştığı ve vatandaşlık kavramlarının evrildiği mekânlardır. Manastır, bugünün Batı Makedonya bölgesinde yer alan, tarihi çok derinlere giden bir şehir olarak, siyasi güç ilişkilerinin, toplumsal yapının ve kültürel değişimlerin yansıdığı bir örnek teşkil etmektedir. Peki, Manastır kenti günümüzde hangi adla biliniyor ve bu isim değişikliği, toplumsal ve siyasal yapının nasıl evrildiğini gösteriyor? Manastır’ın adı değiştiğinde, yalnızca bir şehir değil, bir bütün olarak toplumsal…

Komutana Nasıl Tekmil Verilir? Toplumsal Normlar, Cinsiyet Rolleri ve Kültürel Pratikler Üzerinden Bir Analiz Toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşiminin ne kadar derin bir anlam taşıdığını anlamaya çalışmak, insan davranışlarını ve ilişkilerini daha doğru bir şekilde analiz edebilmemizi sağlar. Her toplum, kendi sosyal normları, kuralları ve kültürel pratikleriyle şekillenir. Bu normlar, sadece günlük yaşamımızı değil, aynı zamanda toplumsal yapıların işleyişini de etkiler. Özellikle belirli ritüel ve davranış biçimleri, toplumsal yapıları güçlendiren ve bireylerin kimliklerini şekillendiren araçlardır. Bir askerin komutana nasıl tekmil vereceği meselesi, bu tür toplumsal normların, hiyerarşinin ve kültürel pratiklerin bir yansımasıdır. Gelin, bu konuyu daha derinlemesine inceleyelim. Komutana Tekmil…

Giriş — Ölçü Birimleri: Kültürlerin Derinliklerinde Saklı Olan Bir Dil Farklı kültürlerin keşfi, bir yandan dünya üzerindeki çeşitliliği anlamamıza olanak tanırken, bir yandan da insanlık deneyiminin ne kadar evrensel ve aynı zamanda benzersiz olduğunu gözler önüne serer. Kültürler, sadece dil, yemek ya da geleneklerle değil, aynı zamanda dünyayı nasıl ölçtükleriyle de şekillenir. Bir kavmin zaman algısından, uzunluk ölçümüne kadar her şey, o toplumun tarihinden, ekonomik yapısından ve sosyal ritüellerinden izler taşır. Bu yazıda, “Kaç tane ölçü birimi var?” sorusunu, çeşitli kültürel perspektiflerden ele alacağız. Ölçü birimleri sadece sayılar ve etiketler değil, aynı zamanda bir toplumun kimlik oluşumunu, değerlerini, ekonomik ilişkilerini…

Prag Saat Kulesi’ni Kim Yaptı? Geleceği Şekillendiren Bir Soru Her bir şehirde, o şehri temsil eden yapılar vardır. Bu yapılar, o şehirlerin ruhunu, tarihini ve insanlarını bir şekilde yansıtır. Prag’daki saat kulesi, bu tür yapılardan biridir. Peki, Prag saat kulesi’ni kim yaptı? Bu sorunun cevabı, sadece tarihsel bir bilgi olmanın ötesine geçiyor. Bu yapı, aynı zamanda zamanın ve mekanın algısını değiştirmenin, insanlık tarihindeki ilerlemenin bir sembolü olarak da kabul edilebilir. Ve bugün, bu tarihi yapının ötesinde, geleceğin gelişen teknolojileri ve şehir yapıları üzerine kafa yormak, belki de çok daha anlamlı. Bu yazıda, Prag Saat Kulesi’nin kim tarafından yapıldığını sorgularken, gelecekteki…

Her Biri Nasıl Yazılmalı? Kültürel Görelilik ve Kimlik Dünya, farklı kültürlerle, geleneklerle ve yaşam biçimleriyle örülmüş bir yer. İnsanlar arasındaki farklılıklar, aslında birer zenginliktir ve her biri kendi içindeki benzersiz yapıyı taşır. Kültürler, bizlere sadece bir toplumun değerlerini ve inançlarını değil, aynı zamanda insan olmanın ne demek olduğunu da öğretir. Peki, kültürler nasıl şekillenir ve bu şekillenen kültürel formlar, kimliklerimizi nasıl etkiler? Bir antropolog ya da kültürel gözlemci olmadan da, farklı kültürler arasında yolculuk yaparken, insanlar ve topluluklar hakkında farklı bakış açıları geliştirmek mümkündür. Bu yazıda, ritüellerden sembollere, akrabalık yapılarından ekonomik sistemlere kadar kültürel farklılıkların her birini ele alacak, farklı…

Hangi Ülkeler Türkiye ile? Psikolojik Bir Bakış Açısı Bir Psikoloğun Meraklı Girişi: İnsan Davranışlarını Çözümlemek Bazen insan davranışlarını anlamaya çalışırken, çok basit görünen bir soru, derin psikolojik analizler gerektirebilir. İnsanların, ülkeler arasındaki ilişkiler hakkında nasıl düşündüğünü merak ettiğinizde, bu yalnızca siyasi ya da coğrafi bir soru olmaktan çıkar. Bu, bireylerin duygusal ve bilişsel süreçlerini, toplumsal bağlamda nasıl şekillendiklerini gösteren bir pencere açar. Türkiye ile hangi ülkelerin “iyi” ilişkileri olduğunu sorarken, bir psikolog olarak aklımda birkaç soruya yanıt arıyorum: Bireyler ve gruplar, bu ilişkileri nasıl anlamlandırıyorlar? Hangi faktörler bu ilişkileri pekiştiriyor, hangileri engelliyor? İnsanların benlikleri, aidiyetleri ve toplumlarıyla kurdukları bağlar, bu…

Kas Gevşetici Makat Kaslarını Gevşetir Mi? Hayat bazen beklenmedik sorularla karşımıza çıkabiliyor. Geçenlerde, arkadaşlar arasında konuşurken birdenbire biri sordu: Kas gevşetici makat kaslarını gevşetir mi? İlk başta, “Hadi canım, ne kadar garip bir soru!” diye düşündüm. Ama sonra, gerçekten de bu soruyu mantıklı bir şekilde incelemeye karar verdim. Çünkü bazen, kafamızda düşündüğümüz basit sorular aslında önemli sağlık bilgilerini barındırabiliyor. Hem de kim bilir, belki bir gün bizim de ihtiyacımız olur! Tabii, ekonomi okumuş biri olarak, her şeyin bir veri seti ve olgu olduğunu biliyorum. Ama şimdi, kas gevşetici ile ilgili kafa karıştırıcı bu soruyu incelemeye başlamadan önce, önce biraz kas…