Günlük İlham Yazılar

İstanbul Güngören’in Nüfusu Ne Kadar? Bir Şehrin Kalabalığında İnsan Hikâyeleri Kelimelerin Gücü ve Şehrin Dili “Kelimeler de insanlar gibidir; bazıları kalabalıkta kaybolur, bazıları sessiz bir sokağın yankısında ölümsüzleşir.” Edebiyatın en güçlü yanı, bir rakamı bile hikâyeye dönüştürebilmesidir. Nüfus denildiğinde çoğumuzun aklına istatistikler, sayılar, grafikler gelir. Oysa bir edebiyatçının gözünde nüfus, şehirlerin ruhunu anlatan bir metafordur. Her insan bir cümle, her ev bir paragraf, her mahalle bir roman olur. İşte İstanbul’un kalbinde, kendi hikâyesini kalabalıkların arasından yazan bir semt vardır: Güngören. Bir Şehrin İçindeki Şehir: Güngören’in Edebî Karakteri İstanbul’un Güngören ilçesi, bir roman karakteri gibidir; geçmişiyle derin, bugünüyle karmaşık, geleceğiyle belirsiz.…

“Katastrofik riskler, insanlığın ‘bir daha toparlanamayabiliriz’ dediği o ince çizginin adıdır.” Bilimle ilgileniyorsanız bilirsiniz: riskler hayatın doğasında vardır. Ancak bazı riskler var ki, sıradan değildir; ekonomiyi değil uygarlığı, tek bir hayatı değil türümüzün geleceğini tehdit eder. Bunlara “katastrofik riskler” denir. Peki bu kavram tam olarak neyi ifade eder? Sadece akademisyenlerin ya da politika yapıcıların konusu mu, yoksa hepimizin hayatını doğrudan ilgilendiren bir gerçeklik mi? Gelin bilimsel bir merakla ama herkesin anlayabileceği bir dille bu önemli meseleyi masaya yatıralım. Katastrofik Riskler Ne Demek? Kısaca söylemek gerekirse, katastrofik risk, meydana geldiğinde toplumların, ekosistemlerin veya insanlığın tamamının varlığını tehlikeye sokabilecek kadar büyük ve…

Katakulli Dizi mi Film mi? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme Bazı yapımlar sadece “dizi mi, film mi?” sorusundan ibaret değildir; çok daha derin anlamlar, toplumsal yansımalar ve kimlik tartışmalarını içinde barındırır. Katakulli de tam olarak böyle bir örnek. Bu içeriği tartışırken yalnızca türüne odaklanmak yerine, onun temsil ettiği dünyaya, ortaya koyduğu değer tartışmalarına ve seyirci üzerinde bıraktığı sosyal etkilerine birlikte bakalım. Çünkü bazen bir yapım, sinema perdesinde mi yoksa televizyon ekranında mı yer aldığıyla değil, toplumu ne kadar sarstığıyla hatırlanır. — Katakulli’nin Doğası: Sınırları Aşan Bir Yapım mı? Tür Tanımının Ötesinde Bir Anlatı “Katakulli dizi mi…

Çağlayan Bulmaca Ne Demek? Tarihsel Arka Planı ve Günümüzdeki Tartışmalar Türkçe’de bazen belirli kelimeler, yalnızca anlamlarıyla değil, aynı zamanda taşıdıkları derin anlam katmanlarıyla da dikkat çeker. “Çağlayan bulmaca” ifadesi de işte bu tür kelimelerden birisidir. Her ne kadar günümüzde sıkça karşılaşmasak da, bu terim hem tarihsel hem de kültürel bir zenginlik barındırır. Peki, çağlayan bulmaca ne demek ve kökeni nerelere dayanır? Bu yazıda, çağlayan bulmacanın anlamını, tarihsel arka planını ve günümüzdeki akademik tartışmalarını keşfedeceğiz. Çağlayan Bulmaca: Anlamı ve Kökeni “Çağlayan bulmaca” ifadesi, Türkçede “çağlayan” kelimesinin bir anlam kayması ile türetilmiş bir terimdir. Çağlayan, genellikle büyük, güçlü bir suyun akışını tanımlar;…

Kasırga İsimleri Neden Verilir? Fırtınalara İsim Takmanın Komik, İlginç ve Bilimsel Hikâyesi İtiraf edelim: “Kasırga” denince aklımıza sadece devasa rüzgârlar, uçuşan çatılar ve haber spikerlerinin panik dolu sesleri gelmiyor. Bir de şu tatlı detay var: İsimler! Evet evet, doğanın en öfkeli gücü bir anda “Katrina”, “Irma” ya da “George” gibi kulağa gayet sıradan gelen bir isimle anılıyor. Peki, bu gök gürleten devasa doğa olaylarına neden isim veriyoruz? Dahası, kim karar veriyor da fırtına bir anda “Luna” veya “Oscar” oluveriyor? Gel, bu rüzgârı hem mizah hem merakla birlikte çözelim. İsim Takmak: İnsanlığın En Eski Hobilerinden Biri Düşünsene… İnsanlık, ilk kez yıldızlara…

Kasa Neden Çok Isınır? Bilgisayar Değil, Sauna Gibi Çalışıyor! Bilgisayar kasanız bazen öyle bir ısınır ki, elinizi değdiğinizde kebap pişirecek gibi olur… Peki bu neden olur? Ve daha da önemlisi, neden erkekler bu sorunu “çözmeye” çalışırken, kadınlar önce “kasanın nasıl hissettiğini” anlamaya çalışır? 😄 Hazırsanız, hem eğlenip hem de öğrenmeye başlıyoruz! — Kasa mı Bilgisayar mı? Yoksa Termosifon mu? İtiraf edelim: Bir bilgisayar kasasının sıcacık olması, çoğumuzun başına en az bir kere gelmiştir. Özellikle yaz aylarında odanın içi zaten sauna gibiyken, kasanın da ısınmasıyla birlikte ev ortamı tam bir “teknolojik hamam”a döner. Ama merak etmeyin, kasanız size küsmedi, trip atmıyor.…

TDK Saygı Ne Demek? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Bakış Bir toplumu anlamak, bir toplumun içinde yer alan bireylerin etkileşimlerini çözümlemeyi gerektirir. Bu etkileşimler, bazen doğrudan gözlemlerle, bazen de dildeki ince detaylarla kendini gösterir. İnsanlar, iletişim kurarken bazen tek bir kelimeyle bile bir dünyayı anlatabilirler. İşte “saygı” kelimesi de tam olarak böyle bir kelime. Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “saygı”, “değer verme, hürmet etme” olarak tanımlanmışken, bu kavramın toplumsal yapılarla ve bireysel ilişkilerle olan bağlantılarını anlamak, daha derin bir sosyolojik okuma yapmayı gerektirir. Bu yazı, “saygı” kavramının toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler ışığında nasıl şekillendiğini…

Nefes Verirken Hırıltı Nasıl Geçer? Gücün Nefesi Üzerine Siyaset Bilimsel Bir Okuma Bir siyaset bilimci için nefes, yalnızca biyolojik bir eylem değil, iktidarın en derin metaforlarından biridir. Her nefes alış, varlığımızın tanıklığıdır; her nefes veriş ise toplumla kurduğumuz görünmez sözleşmenin bir yankısı. “Nefes verirken hırıltı nasıl geçer?” sorusu bu nedenle yalnızca fizyolojik bir mesele değildir. Bu, bastırılmış seslerin, sıkışmış kimliklerin ve baskı altındaki düzenlerin sembolik bir yankısıdır. İktidarın Hırıltısı: Bastırılmış Seslerin Anatomisi Foucault’nun iktidar teorisinden ilhamla söylersek, iktidar sadece emir vermekle değil, sessizlik üretmekle de ilgilidir. Hırıltılı bir nefes, bedensel düzeyde bir dirençtir — tıpkı toplumlarda bastırılmış seslerin çıkardığı o…

Senozoik Dönem Ne Zaman? Zamanın Derinliklerinden Toplumsal Dönüşüme Bir Bakış Birlikte Düşünmeye Var mısınız? Bazen geçmişe bakmak, geleceğe dair umutlarımızı beslemenin en güçlü yoludur. Tıpkı toplumların tarih boyunca değişip dönüşmesi gibi, dünyamız da zaman içinde büyük evrimlerden geçti. Bugün sizleri, sadece jeolojik bir terimi anlamaya değil; o terim üzerinden insanlık, adalet ve çeşitlilik üzerine düşünmeye davet ediyorum. Senozoik Dönem… Bilimsel bir kavram gibi dursa da aslında içinde barındırdığı anlam, tıpkı toplumsal bir devrim gibidir. Kadınların empatisiyle toplumu dönüştüren gücü, erkeklerin çözüm odaklı ve analitik yaklaşımıyla geleceği şekillendiren vizyonu gibi; dünya da bu dönemde yeniden doğmuş, biçim değiştirmiştir. Senozoik Dönem Ne…

Mülhakat Ne Demek? Toplumsal Normlar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Toplumlar, bireylerin davranışlarını, ilişkilerini ve kimliklerini şekillendiren bir dizi norm, değer ve pratiğe dayanır. Bu normlar, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde güçlü etkiler yaratır. Bir sosyolog olarak, toplumun çeşitli dinamiklerini ve bireylerin bu dinamiklere nasıl yanıt verdiğini anlamaya çalışırken, bazen en basit kelimelerin ve terimlerin bile toplumsal yapıları yansıttığını fark ediyorum. Bugün, aslında gündelik hayatta sıkça karşılaştığımız ama çoğu zaman ne anlama geldiğini tam olarak bilemediğimiz “mülhakat” terimine odaklanacağız. Peki, “mülhakat” ne demek ve bu kelime toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini nasıl yansıtır? Bu yazıda, mülhakat kelimesini…