Yazar: admin

Karakol Şarkısı Neden Yasaklandı? Bir Yasakla Başlayan Hikâyenin Derinliklerine Yolculuk Bazı hikâyeler vardır ki, bir şarkının notalarında saklı kalır… Kimileri için sadece bir melodi, kimileri içinse bir çığlıktır o. Bugün sana öyle bir hikâye anlatacağım ki, bir yasakla başlayan yolculukta hem kalbine dokunacak hem de düşüncelerini sorgulatacak. “Karakol” adlı o meşhur şarkının neden yasaklandığını, bir kadının empatisi ve bir erkeğin stratejisi üzerinden anlamaya çalışacağız. Bir Şarkının Doğduğu An Sokak lambalarının altında yavaşça çalan bir ezgi vardı. “Karakol”… O şarkı, sıradan bir melodiden çok daha fazlasıydı. Bir dönemin ruhunu taşıyor, bir toplumun bastırılmış duygularını dile getiriyordu. Kimi için bir isyandı, kimi…

Karabacak Nereye Bağlı? Yanlış Soruyla Başlayan Doğru Tartışma Bir şeyi en hızlı şekilde yanlış öğrenmenin yolu, yanlış bir soruyla başlamaktır. “Karabacak nereye bağlı?” sorusu tam da böyle bir mayın: Basit görünüyor ama cevap tek değil, hatta yer yer çelişkili. Bu yazıda iddiam şu: Coğrafî adlar konusunda refleks hâline gelmiş “nereye bağlı” sorusu, bizi çoğu kez otomatik pilotla yanlış sayfaya sürüklüyor. Gelin, bu refleksi birlikte sorgulayalım. — “Karabacak nereye bağlı?” neden sorunlu bir soru? Aynı isim, Türkiye’nin farklı yerlerinde birden çok yerleşim için kullanılabiliyor. Bu, “tek cevaplı” soruları otomatikman boşa düşürüyor. Karabacak örneğinde durum daha da girift: Aynı isim hem köy,…

Evde Para Kazandıran İşler Nelerdir? Efsaneleri Yıkalım, Gerçekleri Konuşalım Şunu baştan söyleyeyim: “Evde para kazandıran işler” başlığı altında dönen pembe masalların çoğu, hayal satıyor. Evet, evde oturarak para kazanmak mümkün; ama kolay, zahmetsiz ve hızlı mı? Çoğu zaman hayır. Bu yazıyı, tartışma çıkarmak pahasına, gerçekleri saklamadan yazıyorum. Çünkü mesele sadece ne yapılır değil, ne yapılmazsa daha iyi olur sorusunu da dürüstçe cevaplamak. Soğuk Gerçek: Evde Para Kazanmanın Görünmeyen Bedeli Evde çalışmanın özgürlüğü cezbedici. Fakat bunun bedeli; disiplin, odak, ekipman, sessiz bir alan, alın teri ve zaman. “Akşam iki saat, sabah bir saat takılırım, alırım parayı” kafası, çoğu modelde işlemiyor. Evde…

Bazı hikâyeler vardır ki, sadece bilgi vermez; ruhunuza işler, sizi derinlere çeker. Bugün sana, denizlerin kalbinde yaşayan devasa bir varlığın, dünyanın en büyük balinasının büyüleyici hikâyesini anlatmak istiyorum. Bu sadece bir deniz canlısının değil, aynı zamanda doğanın gücünün, sabrın ve sevginin öyküsüdür. Okyanusun Dev Kalbi: Mavi Balina ve İsminin Anlamı Dünyanın en büyük balinası, aynı zamanda yeryüzünde yaşamış en büyük canlıdır: Mavi Balina (Balaenoptera musculus). Kimi bireyleri 30 metreyi ve 180 tonu aşan bu dev, adeta okyanusun nefes alan kalbidir. Bilim insanları onu tür olarak “Mavi Balina” diye adlandırsa da, bazıları ona sevgiyle “Okeanos” der — çünkü o, okyanusun ruhunu…

Dünyada kaç adet karınca? Sayılar şaşırtıyor, espriler eşlik ediyor Bir kahve, bir kurabiye, bir de aklımda tek soru: “Dünyada kaç adet karınca var?” Evin mutfağındaki üç-dört minik misafiri sayınca “onlarca” diye düşünmek kolay. Ama bilim diyor ki, bu iş küçük hesapla olmaz; kâğıdı kalemi (ve mizahı) çıkaralım. Bugün karınca sayısının şaşırtıcı matematiğine, hem strateji kurmayı sevenlerin hem de ilişki kurmayı sevenlerin yüzünü güldürecek bir dille bakıyoruz. Büyük cevap (küçük bedenler): 20 katrilyon! Bilim insanlarının geniş bir veri derlemesine dayanan tahmini, gezegende en az 20 katrilyon (20.000.000.000.000.000) karınca bulunduğunu söylüyor. Bu, kabaca her bir insan için 2,5 milyon karınca demek. Ayrıca…

Hilal Görülmezse Ne Olur? Gelenek, Takvim ve Toplumsal Etkiler Ayın ince hilali, İslam dünyasında yalnızca bir gökbilimsel fenomen değil, aynı zamanda dini takvimin ve toplumsal ritüellerin belirleyicisi olan önemli bir işarettir. Kamerî takvime göre her ayın başlangıcı, hilalin görülmesiyle tespit edilir. Peki, bu hilal gözlemlenemezse ne olur? Bu yazıda, hilalin görünmemesinin dini, toplumsal ve pratik yansımalarını inceleyeceğiz. Hilalin Görünmemesi Durumunda Ne Yapılır? Kamerî ayların başlangıcı, ya hilalin görülmesiyle ya da bir önceki ayın günlerinin 30’a tamamlanmasıyla belirlenir. Eğer hilal, Şaban ayının 29. gecesi gözlemlenemezse, Şaban ayı 30 güne tamamlanır ve ertesi gün Ramazan orucuna başlanır. Bu durum, İslam fıkhında kabul…

Bir Kişiden Hoşlanmak Ne Demek? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Edebiyat, duyguları, düşünceleri ve insan hallerini kelimelerle anlatma sanatıdır. Her kelime, bir dünyayı barındırır; her cümle, bir düşüncenin hayata geçişidir. Yazarlar, yalnızca bir olay ya da durumu değil, aynı zamanda insanın içsel evrenini ve etrafındaki dünyayı da kelimelerle şekillendirir. Peki, bir kişiden hoşlanmak ne demek? Bu basit görünen, ancak derin bir anlam taşıyan soru, hem kelimelerin gücünü hem de insanın en temel duygularından birini keşfetmeyi gerektirir. Edebiyatın büyülü dünyasında, hoşlanma, yalnızca bir duygu değil, bir anlam ve dönüşüm sürecidir. Gelin, kelimelerle birlikte bu süreci inceleyelim.…

Karayemiş Ağacı Akdeniz’de Yetişir mi? “Her Ağacı Her İklime Dikeriz” Rehavetini Bugün Burada Bitirelim Karayemişi (Prunus laurocerasus) Akdeniz bahçesine dikelim, hem çit gibi örtsün hem dört mevsim yeşil kalsın… Güzel hayal. Ama açık konuşalım: “Her bitki, iyi niyetle sulanırsa olur” masalı, hortikültürün en pahalı yanılgısıdır. Akdeniz iklimi; kavurucu yaz, uzun kurak dönem ve tuzlu rüzgâr üçlüsüyle acımasız bir seçmendir. Karayemişin doğal tercihi ise serin, nemli, gölgeli Karadeniz tadında mikroklimalardır. Peki o zaman: Karayemiş ağacı Akdeniz’de yetişir mi? Evet — fakat her yerde, her şekilde değil; üstelik hatayı affetmeyen koşullar ve görünenden pahalı bir bakım faturasıyla. Kısa yanıt: Karayemiş Akdeniz’de doğal…

Meclis denetim yolları nelerdir? Tarihsel kökler, güncel tartışmalar ve pratik işleyiş Meclis denetimi, demokratik sistemlerde yürütmenin keyfiliğini sınırlandıran en önemli fren ve denge mekanizmalarından biridir. Türkiye’de bu mekanizmalar, 1982 Anayasası’nın çizdiği çerçeve içinde tarihsel olarak şekillenmiş; 2017’deki hükümet sistemi değişikliğiyle de kapsam ve araçlar bakımından yeniden tanımlanmıştır. Bugün TBMM, yürütme üzerindeki bilgi edinme ve denetim yetkisini esasen dört yol üzerinden kullanır: yazılı soru, genel görüşme, Meclis araştırması ve Meclis soruşturması. Gensoru ise 2017 değişiklikleriyle sistemden çıkarılmıştır. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Tarihsel arka plan: Parlamenter gelenekten başkanlık modeline 1920’den itibaren TBMM, parlamenter geleneğin tipik araçlarıyla yürütmeyi denetledi; özellikle gensoru, siyasal sorumluluk üretme gücüyle belirleyici…

Kaç Çeşit Gümüş Vardır? Kültürlerin Parlayan Yüzü Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak dünyayı gezerken beni en çok büyüleyen şeylerden biri, insanların aynı maddeye farklı anlamlar yüklemeleridir. “Kaç çeşit gümüş vardır?” sorusu bu nedenle yalnızca bir madenin kimyasal çeşitliliğine değil, insan kültürünün hayal gücüne de dokunan bir sorudur. Çünkü her toplum, gümüşü yalnızca bir metal olarak değil, bir sembol, bir ritüel aracı ve bir kimlik göstergesi olarak yaşatır. Antropoloji, maddenin ardındaki anlamı çözmeye çalışan bir bilimdir. Gümüş, bu anlamda insanlık tarihinin en sessiz ama en etkili tanıklarından biridir. Parıltısı, hem zenginliği hem saflığı; hem dünyevi hazzı hem de ruhsal…